Cloud Computing yada Türkçe adıyla Bulut Bilişim, son yıllarda adını sıkça duyduğumuz bir kavram. Bulut Bilişim‘in ne anlama geldiğini merak ediyorsanız veya Bulut Bilişim teknolojisini temel hatlarıyla öğrenmek istiyorsanız doğru yerdesiniz.
İlk olarak Bulut Bilişimin ne olduğunu anlamak için tanımına geçelim. Daha sonra da gerçek hayatta kullandığımız bulut teknolojilerine, bulut bilişim türlerine, bulut bilişim hizmet türlerine, bulut bilişimin avantajlarına ve dezavantajlarına değinelim. Son olarak bulut bilişim alanında hizmet sağlayan en önemli firmaların hangileri olduğunu görelim.
Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir?
Bulut bilişim; verileri veya uygulamaları depolamak, yönetmek ve kullanmak için yerel bilgisayar (veya sunucu) yerine, internette barındırılan sunucunun kullanılmasını sağlayan teknolojidir. Temel tanımını bu şekilde yapmış olsam da, aslında internet üzerinden sunulan tüm uygulamalar (web siteleri, sosyal medya platformları, mail hizmetleri gibi etkileşime girilen platformlar) cloud computing mimarisini kullanıyorlar.
Bulut Bilişim Nasıl Çalışır?
Bulut bilişim mimarisinin Front End (Ön Uç) ve Back End (Arka Uç) olmak üzere iki bölümü vardır. Bunların neyi ifade ettiklerine ve bulut bilişimin nasıl çalıştığına değinelim.
Front End
Front End; kullanıcı veya müşteriye gösterilen kısımdır. Bulut bilişim sistemlerine erişim için kullanılır.
Back End
Kullanılan sistemin bulut bilişim kısmıdır. Bulut bilişim hizmetinin verildiği depolama alanları, dağıtım modülleri, sunucular, sanal makineler, güvenlik protokolleri ve sağlanan hizmetler Back End kısmında yer alırlar.
Bulut bilişim; istemci cihazın (client), internet bağlantısı ile sunucuda (server) yer alan dosya ve uygulamaya erişmesi ile çalışır. İstemci ve sunucu arasındaki bu iletişim, merkezi bir sunucu tarafından yönetilir. Merkezi sunucu, veri alışverişini gerçekleştirmek için bazı özel protokoller kullanır.
Bulut Hizmete Bazı Örnekler
Bulut bilişimin tanımı ve nasıl çalıştığı biraz karmaşık gelmiş olabilir. Bulut bilişim teknolojisini daha anlaşılır hale getirmek için, neredeyse her gün kullandığımız bazı bulut hizmetlerine değineyim.
Gmail, Outlook ve diğer bütün mail servisleri bulut hizmete birer örnek olarak gösterilebilir.
Depolama ve Yedekleme Servisleri
Google Drive ve Dropbox gibi popüler yedekleme uygulamaları, aslında birer bulut depolama servisleridir.
Video ve Ses Servisleri
YouTube, Netflix, SoundCloud gibi popüler platformlar, depoladıkları görüntü ve ses verilerini, bulut altyapısı aracılığıyla kullanıcılarına sunarlar.
Uygulama Oluşturma, Veri Test ve Analiz Servisleri
Amazon Web Services, Google Cloud ve Microsoft Cloud gibi bulut bilişim (cloud computing) platformları sayesinde; sanal bilgisayar oluşturabilir, uygulama testi yapabilir ve makine öğrenme testleri gerçekleştirebilirsiniz. Bu tip bulut bilişim sunucuları ücretlidir. Size sağladıkları sunucuda, ne kadar kaynak kullanımı yaparsanız o kadar öderseniz.
Bulut Bilişim Türleri Nelerdir?
İhtiyaç ve taleplerine göre kullanabileceğiniz 3 farklı bulut bilişim altyapısı mevcut. Dilerseniz şimdi kısaca bunların neler olduğunu inceleyelim.
1. Public Cloud (Genel Bulut)
Public Cloud; bulut hizmet sağlayıcısının, sunucuda çalışan uygulamaları herkesin kullanımına açık olarak sunduğu yapıdır. Mail servisleri Public Cloud türüne harka bir örnektir. Kullanıcı adı ve şifre kullanarak hesabınıza giriş yaparsınız, ancak mailinizde yer alan tüm belgeler sunucunun ortak depolama alanında tutulur.
2. Private Cloud (Özel Bulut)
Private Cloud türünde; bulut sunucusunda özel bir alan, sadece sizin kullanımınız için ayrılır. Genelde hassas verilerin saklanması için kullanılır. Private Cloud ortamından faydalanmak için ödeme yapmanız gerekir. Amazon Web Services, Google Cloud, VMWare, Cisco Systems ve Microsoft gibi bulut tabanlı uygulamalar sağlayan firmalardan satın alınabilir.
3. Hybrid Cloud (Hibrit Bulut)
Hybrid Cloud, Public ve Private Cloud türlerinin ikisinin bir arada kullanıldığı bulut bilişim türüdür. Hybrid Cloud sayesinde veriler, Public ve Private Cloud ortamında sorunsuz şekilde saklanır ve kullanılır. Genellikle hem özel verileri olan hem de bazı verileri kamuya açan büyük firmalar ve devlet kurumları tarafından kullanılır.
Bulut Bilişim Hizmet Türleri Nelerdir?
Teknik olarak bulut bilişim hizmetleri 3 farklı bölüme ayılır.
1. IaaS (Infrastructure as a Service : Hizmet olarak Altyapı)
IaaS, bulut bilişimin en temel kategorisidir. Kullanıcının ihtiyacına göre, cloud computing hizmeti sağlayan bir firmadan sunucu veya servis kiralanmasıdır. Kullanıcının bu ihtiyacı; sanal bilgisayar veya veri depolamak için sanal disk olabilir. IaaS hizmeti için, kullandıkça öde sistemi benimsenmiştir.
Örneğin bir bulut bilişim firmasından sanal bilgisayar kiraladınız ve sanal makineye bir işletim sistemi kurdunuz. Bulut firması, sanal makineniz kaç saat açık kalmışsa, ay sonunda size kullanımınıza göre bir fatura çıkarır.
En bilinen bazı IaaS sağlayıcıları arasında, Microsoft Azure, Google Cloud ve Amazon EC2 vardır.
2. PaaS (Platform as a Service : Hizmet olarak Platform)
PaaS, uygulama geliştiricilerine özel olarak sunulan bir cloud computing hizmetidir. PaaS ortamında, uygulama geliştirebilir, test edebilir, yanına alabilirsiniz.
PaaS ortamı sağlayan platformlar arasında; Heroku, DigitalOcean, Rackspace, Salesforce ve Google Compute Engine gösterilebilir.
3. SaaS (Software as a Service : Hizmet olarak Yazılım)
SaaS; kullanıcıların yazılım veya uygulamalara, bulut üzerinden erişebilmelerini sağlayan ortamlardır. Uygulamalar ücretli veya ücretsiz olabilir. Kullanıcının SaaS ortamına erişebilmesi için, mutlaka kullanıcı adı ve şifre kullanması gerekir.
SaaS örnekleri olarak; Gmail, Microsoft Office 365, Adobe Creative Cloud gösterilebilir.
Bulut Bilişimin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Her teknolojide olduğu gibi, Cloud Computing‘de de bazı kullanım avantajları ve dezavantajları vardır. Bunların neler olduğunu inceleyelim.
Bulut Bilişim Avantajları
Fiyat
Bulut bilişimin en büyük avantajı şüphesiz maliyetidir. Bilgisayar veya sunucu satın almak yerine, kullandığınız kadar ödersiniz.
Esneklik
Bulut Bilişim ile bir sunucu kiraladığınızda, ihtiyacınıza bağlı olarak donanım kaynaklarını (işlemci, ram, disk) dilediğiniz gibi arttırabilir veya azaltabilirsiniz.
Hız
Bulut tabanlı bir kaynak veya hizmet istiyorsanız, tek yapmanız gereken, platforma üye olup siparişinizi vermek. Anında kullanımınıza sunulur ve hızlı bir şekilde işleminizi gerçekleştirmeye başlayabilirsiniz.
Erişilebilirlik
Bulut bilişim hizmet ve kaynaklarından faydalanabilmek için tek ihtiyacınız olsan şey bir internet bağlantısıdır. Dilediğiniz yerden, dilediğiniz zaman bulut bilişim platformuna bağlanabilirsiniz.
Güvenlik
Bulut bilişim çözümünde yetkin firmalar; veri, uygulama ve altyapınızın korunmasını sağlamak için yüksek güvenlik önlemlerine sahiplerdir. Bu sayede verileriniz ve uygulamalarınız güven altına alınır.
Bulut Bilişim Dezavantajları
İnternet Bağlantısı
Bulut bilişim altyapısında sunulan hizmet ve uygulamalara erişim için, internet bağlantısı gerekir.
Güvenlik Endişeleri
Yukarıda her ne kadar bulut bilişimi güvenlik bakımından övsem de, özellikle hassas bilgiler söz konusu olduğunda güvenlik endişeleri olabilir. Kullanılan altyapılar ve şifreleme metotları veri güvenliğini arttırıyor olsa da, hiç bir sistemin kusursuz olmadığı unutulmamalı.
Beklenmedik Maliyetler
Bu sorun özellikle IaaS platformlarını kullananların sıkça başına geliyor. Her ne kadar platform satın alınmadan önce ücretler belirtilse de, sunucu kullanımı sırasında bazı beklenmedik hesaplama sorunları yaşanabiliyor. Kiraladığınız sunucu için ay sonu 20 $ ödemeyi beklerken, kredi kartınızdan binlerce doların çekildiğini görebilirsiniz. Böylesi beklenmedik sürprizlerle karşılaşmamak için, platformu kiralamadan önce, fiyatlandırma politikasını dikkatlice incelemeye çalışın.
Bulut Bilişim (Cloud Computing) Hizmet Sağlayıcılarının Listesi
Piyasada farklı bir çok cloud computing hizmeti veren firma mevcut. İhtiyacınıza ve bütçenize göre aşağıdaki listeden size uygun bir bulut bilişim (cloud computing) firması seçebilirsiniz.
Çoğu firma, cloud computing hizmetinin denenmesi için ücretsiz üyelik sunuyor. Firmaların internet sitelerinden ücretsiz kullanım kredi miktarını veya kullanım süresini inceleyebilirsiniz.
- Adobe Creative Cloud
- Alibaba Cloud
- Amazon Web Service (AWS)
- Apple
- Citrix
- Dropbox
- Google Cloud Platform
- IBM Cloud Services
- Joyent
- Kamatera
- Microsoft Azure
- Navisite
- Oracle Cloud
- Rackspace
- Red Hat
- Salesforce
- SAP
- Verizon Cloud
- VMware
Cloud computing hakkında kafanıza takılan, cevaplanmasını istediğiniz bir soru varsa, yorum alanından yazarak bana sorabilirsiniz.